Το κίνημα της πατάτας δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό. Μπορεί, όμως, να αντικατασταθεί από το κίνημα των συνεργαζόμενων παραγωγών...
Το «κίνημα της πατάτας» καταλαμβάνει εδώ και δύο εβδομάδες δεσπόζουσα θέση στην ειδησεογραφία της ημέρας. Η πολιτεία παρακολουθεί αμήχανη, ετοιμάζεται να δημιουργήσει ηλεκτρονική πλατφόρμα παραγγελιών και ελπίζω -ως καταναλωτής- όταν πάμε στα πιο σοβαρά, όπως λάδι και αρνάκι, να θυμηθεί τον ελεγκτικό της ρόλο για τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας.
Στο γιατί φτάσαμε έως εδώ, η απάντηση είναι ότι έχουν όλοι μερίδιο ευθύνης.
Οι αγρότες επαναπαύτηκαν στις κοινοτικές επιδοτήσεις και εγκατέλειψαν παραγωγή και ποιότητα. Έπαψαν να δρουν συλλογικά, ώστε να έχουν μειωμένο κόστος παραγωγής και παρεμβατική δύναμη στην αγορά και αντιδρούν στην άρση του ειδικού καθεστώτος φορολόγησής τους, ενώ ξέρουν ότι κλείσιμο της ψαλίδας τιμών δεν γίνεται με άλλο τρόπο παρά μόνο με την υποχρεωτικότητα έκδοσης τιμολογίων πώλησης.
Οι έμποροι, με το μαγαζί τους στην κωλότσεπη, δηλ. το μπλοκάκι επιταγών -ενίοτε χωρίς αντίκρισμα-, αγοράζουν σοδειές με άθλιες τιμές και εικονικά τιμολόγια. Εχοντας στα χέρια τους αποθήκες και ψυγεία, εκβιάζουν για τιμές κάτω του κόστους, επειδή ξέρουν ότι δεν υπάρχει εναλλακτική λύση για τον παραγωγό. Και, κυρίως, επειδή δεν κατάλαβαν ότι με τους παραγωγούς δεν είναι αντίπαλοι, διότι ο ένας δεν υφίσταται χωρίς την ύπαρξη του άλλου.
Η πολιτεία είναι απούσα, βαυκαλιζόμενη ότι έλυσε το πρόβλημα απλουστεύοντας τη διαδικασία άδειας των παραγωγών για να πωλούν τα προϊόντα τους στις λαϊκές αγορές.
Αδεια δεν σημαίνει και πάγκος, αυτά είναι αρμοδιότητα του Οργανισμού Λαϊκών Αγορών, που έχει κατηγορηθεί όμως για την κακοδιαχείριση του προβλήματος.
Την ίδια ώρα οι ιδιοκτήτες των σούπερ μάρκετ πληρώνουν τους προμηθευτές μετά 6 μήνες (ο μ.ο. στην ΕΕ είναι δύο μήνες), με αποτέλεσμα στην τιμή του καταναλωτή να ενσωματώνεται το ιδιαίτερα υψηλό κόστος χρήματος.
Στο τέλος της αλυσίδας βρίσκεται απροστάτευτος ο καταναλωτής, σε μια Ελλάδα που εξακολουθεί να είναι -κατά κοινή ομολογία- μια πολύ ακριβή χώρα.
Και τώρα τι μπορεί να γίνει; Είναι προφανές ότι το κίνημα της πατάτας δεν είναι η λύση, απλώς αναδεικνύει το πρόβλημα.
Οι παραγωγοί το έχουν πλέον κατανοήσει ότι μόνο μέσα από συλλογική δραστηριότητα θα είναι ισχυροί παίκτες. Οι συνεταιρισμοί έχουν τελειώσει, εμπρός για συνεταιριστικές οργανώσεις - οικονομικές επιχειρήσεις των αγροτών.
Μια άμεση λύση που θα δράσει καταλυτικά στα συσσωρευμένα προβλήματα της διακίνησης και της εμπορίας αγροτικών προϊόντων είναι η δημιουργία αγορών παραγωγών.
Την κατάσταση μπορούν να την πάρουν στα χέρια τους οι δήμαρχοι, χωροθετώντας κυριακάτικες υπαίθριες αγορές σε κεντρικά σημεία της πόλης που νεκρώνουν όταν τα μαγαζιά είναι κλειστά.
Να διασφαλιστεί ότι πρόσβαση θα έχουν αποκλειστικά παραγωγοί με προτεραιότητα σε συλλογικότητες. Να επιτρέπεται η πώληση και μεταποιημένων προϊόντων (λάδι, κρασί, τυριά, μέλι κ.λπ.) κάτω από διαρκή επίβλεψη και ελέγχους τόσο ως προς τη διασφάλιση της δημόσιας υγείας όσο και προς τις οικονομικές συναλλαγές.
Το «κίνημα της πατάτας» δεν μπορεί να συνεχιστεί για πολύ καιρό, τα τεχνικά προβλήματα είναι πολλά. Μπορεί, όμως, να αντικατασταθεί από το κίνημα των συνεργαζόμενων μεταξύ τους παραγωγών και καταναλωτών με ανάθεση του ρόλου των μεσαζόντων στις τοπικές αρχές, ώστε να έχει έναν πιο μόνιμο χαρακτήρα και που τελικά θα λειτουργήσει σαν αντίβαρο σε όλους όσοι εξακολουθούν με την πρακτική τους να απορυθμίζουν την αγορά και να αποκομίζουν υπερκέρδη.
Οι παραγωγοί έχουν πλέον καταλάβει ότι μόνο μέσα από συλλογικές δραστηριότητες θα είναι ισχυροί παίκτες
Η Λέλα Παπαγιαννοπούλου είναι αγροοικονομολόγος
Πηγή: www.ethnos.gr