ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΟΥ ΜΗΤΡΑΚΗ
Σε «κρας τεστ» για το πρόγραμμα ιδιωτικοποιήσεων της κυβέρνησης αναμένεται να εξελιχθεί η πώληση του πλειοψηφικού πακέτου της Εταιρίας Υδρευσης Αποχέτευσης Θεσσαλονίκης, καθώς είναι η πρώτη φορά στην Ελλάδα που επιχειρείται να δοθεί σε ιδιώτη η διαχείριση φυσικού πόρου και μάλιστα το φυσικό μονοπώλιο του νερού σε μια πόλη 1,2 εκατ. κατοίκων. Οι διαδικασίες δρομολογήθηκαν και τυπικά από το πρωί της Πέμπτης 21 Φεβρουαρίου, ημέρα κατά την οποία η γενική συνέλευση των μετόχων της εταιρίας απάλειψε από το καταστατικό την πρόβλεψη ότι κανείς ιδιώτης δεν μπορεί να έχει ποσοστό άνω του 49% και φρόντισε ώστε οι εργαζόμενοι που θα συμμετέχουν στο δ.σ. να μην μπορούν με τη στάση τους ή την παραίτησή τους να παρεμποδίσουν τη λήψη αποφάσεων. Την ίδια στιγμή το Ταμείο Αξιοποίησης της Ιδιωτικής Περιουσίας του Δημοσίου, ως βασικός μέτοχος, δημοσιοποίησε την πρόσκληση για την υποβολή εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την απόκτηση του 51% της εταιρίας μέσω διεθνούς πλειοδοτικού διαγωνισμού. Σε πρώτη φάση, όσοι ενδιαφέρονται οφείλουν να το δηλώσουν εγγράφως μέχρι τις 19 Απριλίου και όσοι «περάσουν» στη δεύτερη φάση θα λάβουν πρόσθετες πληροφορίες για την εταιρία και θα κληθούν να καταθέσουν δεσμευτικές προσφορές μέσα στο καλοκαίρι. Αν το χρονοδιάγραμμα τηρηθεί, το φθινόπωρο τους λογαριασμούς της ΕΥΑΘ θα εκδίδει ο νέος ιδιοκτήτης.
Στην πρώτη γραμμή
Το ΤΑΙΠΕΔ και η τρόικα τοποθέτησαν την ΕΥΑΘ στην πρώτη γραμμή των αποκρατικοποιήσεων, τόσο για ουσιαστικούς, όσο και για τυπικούς λόγους. Καταρχήν θεωρείται μια «καθαρή» εταιρία, υπό την έννοια ότι δεν έχει τις περίπλοκες εκκρεμότητες - κυρίως έναντι τρίτων - που έχουν άλλες ΔΕΚΟ. Επίσης πρόκειται για «συμμαζεμένη» από άποψη μεγέθους εταιρία, σε αντίθεση - για παράδειγμα - με την ΕΥΔΑΠ, που είναι πολύ μεγάλη για να πουληθεί αυτούσια. Παράλληλα, η πώληση της ΕΥΑΘ συνιστά κίνηση υψηλού συμβολισμού, λόγω της ευαισθησίας του αντικειμένου της. Το μήνυμα είναι σαφές: Από τη στιγμή που ιδιωτικοποιείται το νερό, τότε όλα μπορούν να ιδιωτικοποιηθούν. Δευτερευόντως, το ΤΑΙΠΕΔ αξιοποιεί σημαντικό ενδιαφέρον ξένων υποψήφιων επενδυτών για την ΕΥΑΘ που έχει καταγράψει, όπως - για παράδειγμα- το ενδιαφέρον των γαλλικών εταιρειών SUEZ ENVIRONMENT, που εδώ και χρόνια κατέχει το 5% των μετοχών της ΕΥΑΘ και μπαινοβγαίνει στα γραφεία της, και VEOLIA EAU, καθώς και της ισπανικής AQUALIA. Και οι τρεις αυτές εταιρίες - σε σύμπραξη με μεγάλους Ελληνες κατασκευαστές - είχαν πάρει το καλοκαίρι του 2009 μέρος στο διαγωνισμό που είχε κάνει η τότε κυβέρνηση για την πώληση του 23% των μετοχών και την παραχώρηση του μάνατζμεντ της εταιρίας.
Σύμφωνα με πηγές του ΤΑΙΠΕΔ, των διαδικασιών ιδιωτικοποίησης θα προηγηθεί η τροποποίηση της σύμβασης που διέπει σήμερα τη σχέση της ΕΥΑΘ και της ΕΥΑΘ Παγίων, της εταιρίας του Δημοσίου στην οποία ανήκουν τα δίκτυα ύδρευσης και αποχέτευσης. Οι τροποποιήσεις θα αφορούν τόσο την επιμήκυνση της χρονικής διάρκειας της παραχώρησης των δικτύων στην ΕΥΑΘ κατά 50 χρόνια μέχρι το 2080 - με τη σημερινή σύμβαση η παραχώρηση λήγει το 2030 -, όσο και τη δυνατότητα της ΕΥΑΘ να κάνει επενδύσεις, αφού ο ιδιώτης που θα «πάρει» την εταιρία προβλέπεται να αντικαθιστά το πεπαλαιωμένο δίκτυο κατά 2% κάθε χρόνο.
Εύλογο τίμημα
Το τίμημα της πώλησης του 51% των μετοχών της ΕΥΑΘ θα αποτελέσει ασφαλώς ένα σοβαρό κριτήριο για την επιτυχία της ιδιωτικοποίησης. Η αγωνία στο ΤΑΙΠΕΔ είναι έντονη, αφού το Ταμείο επιμένει ότι δε θα πουλήσει τίποτα, αν δεν εισπράξει την εύλογη αξία. Το 2011 τα ίδια κεφάλαια της εταιρίας ήταν 124,65 εκατ. ευρώ, ο κύκλος εργασιών της 75,4 εκατ., τα κέρδη προ φόρων 26 εκατ. και τα κέρδη μετά από φόρους 20,5 εκατ., η πρώτη χρονιά που ξεπέρασε το ψυχολογικό όριο των 20 εκατ. ευρώ. Για το 2012 ασφαλείς εκτιμήσεις αναφέρουν ότι ο τζίρος θα είναι μικρότερος κατά 5%, όπως και τα μετά φόρων κέρδη, που αναμένεται να διαμορφωθούν στην περιοχή των 19 εκατ. ευρώ. Αυτές τις ημέρες η τιμή της μετοχής της εταιρίας στο ΧΑ καταγράφει υψηλό 12μήνου, πιθανότατα λόγω των προσδοκιών για τα οφέλη της ιδιωτικοποίησης. Ετσι η κεφαλαιοποίησή της προσεγγίζει το πεδίο των 245 – 250 εκατ. ευρώ, όταν πριν από μερικούς μόλις μήνες μετά βίας ξεπερνούσε τα 100 εκατ. ευρώ.
Αντιδράσεις
Ενα σοβαρό ερωτηματικό είναι η αντίδραση της κοινωνίας στη συγκεκριμένη πώληση, αφού το νερό και φυσικό και δημόσιο αγαθό είναι, κάτι που μπορεί να συσπειρώσει σε αυτήν τη φάση φορείς και παράγοντες της Θεσσαλονίκης από το πολιτικό, το κοινωνικό και το αυτοδιοικητικό πεδίο. Οι εργαζόμενοι, οι οποίοι επίσης είναι πλήρως αντίθετοι με την ιδέα της ιδιωτικοποίησης, πραγματοποιούν εδώ και χρόνια επαφές με την κοινωνία της Θεσσαλονίκης κι έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι η μεγάλη πλειοψηφία πιστεύει ότι «το νερό δεν πουλιέται». Σύμφωνα με τον εκπρόσωπό τους Κώστα Μαριόγλου, το πρόβλημα των 263 εργαζομένων της εταιρίας δε σχετίζεται με τη διασφάλιση των θέσεών τους, αφού εκτιμούν ότι η εταιρία για να λειτουργήσει με στοιχειώδη επάρκεια χρειάζεται προσλήψεις. Απλούστατα πιστεύουν ότι η παροχή νερού συνιστά κοινωνικό αγαθό, που δεν μπορεί να εξετάζεται με πρώτα –αν όχι μοναδικά- κριτήρια το κέρδος και τα ταμειακά διαθέσιμα. Γι' αυτό άλλωστε, όταν πριν από δύο χρόνια η τότε κυβέρνηση είχε παραχωρήσει στο ΤΑΙΠΕΔ το 40% των μετοχών της ΕΥΑΘ ως «πρώτο πακέτο», προσέφυγαν στο Συμβούλιο της Επικρατείας και η διαδικασία είναι σε εξέλιξη. Για τον αριθμό των εργαζομένων ο ίδιος υπενθυμίζει ότι η ανάλογη Δημοτική Επιχείρηση στην Πάτρα έχει 300 εργαζομένους και στη Λάρισα 200, αλλά και ότι, όταν έγινε η ενοποίηση του ΟΥΘ και του ΟΑΘ το 1999, εργάζονταν στην εταιρία 670 άτομα.
Πηγή: www.agelioforos.gr